Dziadku, opowiedz nam, jak to było z Obradami Okrągłego Stołu.

 - Jak to było?.... zapewne nie wiecie, że wszystko zaczęło się 25  lat temu kiedy rozpoczęły się obrady „Okrągłego Stołu”. Obrady te zapoczątkowały upadek komunizmu i przemiany politycznej w Polsce. To było chyba 6 lutego 1989 -  roku przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji rozpoczęli dialog, który miał doprowadzić do porozumienia i wspólnego rozwiązywania konfliktów społecznych.

Obrady „Okrągłego Stołu” należą do najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od których rozpoczęły się zmiany ustrojowe w naszym kraju, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu, tzw. wybory czerwcowe. Załamanie się socjalistycznej gospodarki Polski na początku lat 80 XX w. spowodowało wybuch masowych protestów robotniczych. Wybuchały strajki w poszczególnych zakładach pracy. Poszczególne komitety strajkowe coraz powszechniej współpracowały ze sobą, aż doszło do powołania ogólnopolskiego komitetu strajkowego. Na czele którego stanął sam Lech Wałęsa! Powołano  więc porozumienie kończące obrady „Okrągłego Stołu”, które zostało podpisane 5 kwietnia 1989 roku. Przyjęto w nim, iż reforma ustroju politycznego i systemu gospodarczego odbędzie się w sposób ewolucyjny.

 Powołano Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. Część władz Solidarności dążyło do bezpośredniej konfrontacji z komunistami. W tej sytuacji władze komunistyczne ogłosiły powstanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), która odebrała władzę wszystkim organom państwowym i ogłosiła w kraju stan wojenny. Wszyscy działacze „Solidarności” zostali internowani, to znaczy umieszczeni w ośrodkach odosobnienia. Po częściowym uspokojeniu sytuacji w kraju, WRON postanowiła w sposób bezkrwawy przekazać władzę w ręce Narodu (przejść od rządów totalitarnych do demokratycznych).

Zapożyczono z angielskiego dworu króla Artura pojęcie „Okrągłego Stołu”, przy którym król Artur zasiadał wraz ze swoją radą rycerską jak równy z równymi - wszelkie decyzje zapadały demokratycznie większością głosów. Został zamówiony wielki okrągły stół, przy którym zasiedli przedstawiciele obu stron. W wyniku narad powołano rząd kontraktowy i zapoczątkowało to proces zmian polityczno - społecznych (demokracja) i gospodarczych (kapitalizm) w Polsce. Ustalono też termin częściowo wolnych wyborów Sejmu,  w których opozycji zagwarantowano 161 (35%) mandatów oraz wolnych wyborów do Senatu.

W sferze  gospodarczej zapadły decyzje dotyczące między innymi zasad swobodnego kształtowania się struktury własnościowej, wprowadzania gospodarki rynkowej i konkurencji oraz likwidacji systemu nakazowo-rozdzielczego.                                                                                                      

 

Przygotowywały: Sara Figura i Patrycja Lewandowska na podstawie wywiadu z dziadkiem Sary (byłym oficerem Ludowego Wojska Polskiego) (oraz babcią Sary byłym członkiem NSZZ „Solidarność”).